.در اتومبیل، شمع ابزاری است برای انتقال جرقه‌های متناوب برق داخل سیلندرها که در انتهای سیلندر و روی سرسیلندر در موتور اتومبیل نصب می‌شود. برق موتور که با حرکت متناوب دلکو به سر شمعها می‌رسد. طوری تنظیم شده که به هنگام فشردگی بخار بنزین در انتهای سیلندر جرقه‌ای از انتهای شمع ساطع شده، باعث انفجار بنزین و حرکت موتور می‌گردد. در این مطلب می خواهیم با شمع های سوزنی ایریدیوم و پلاتینیوم آشنا شویم.
شمع های سوزنی ایریدیوم و پلاتینیوم
شمع و تحولات آن:
شمع خودرو در سالهای اخیر از لحاظ ساختار دچار تحولات بسیاری برای هماهنگی با ساختار موتورهای مدرن شده است . عمده تغییرات بر اساس طول عمر بالابرای شمع بوجود آمده اند .
به مخلوط سوخت و هوا که توسط سیستم سوخت رسانی وارد موتور می گردد سه حالت می توان نسبت داد .
نسبت ۱۵ به ۱ که نرمال نامیده می شود. اگر نسبت از ۱۵ کوچکتر شود بطور مثال ۱۳ مخلوط غنی یا rich خوانده می شود. که باعث خام سوزی و بالا رفتن مصرف سوخت می گردد. اگر نسبت از ۱۵ بزرگتر شود بطور مثال ۱۷ مخلوط رقیق(فقیر) یا lean خوانده می شود. یعنی مقدار سوخت نسبت به هوا کمتر از حد نرمال است.
این یک نکته بحرانی است که سوخت داخل هر سیلندر مشتعل شده و نیروی لازم را بوجود آورد. در غیر این صورت سوخت بدون آنکه بسوزد محیط موتور را ترک کرده و افت قدرت در کارکرد موتور بوجود می آید .
از آن طرف هنگامی که مخلوط نسوخته به کاتالیزور می رسد. باعث ایجاد دوده و گرفتگی در آن شده. که متعاقبا” پس از چندی خروج گازهای موتور را با مشکل مواجه کرده و بازدهی موتور پایین می آید .
همچنین موتور با کارکرد ناقص باعث بوجود آمدن آلودگی در هوا می گردد. جدیدا طراحی موتورها به سمت موتورهایی با سوخت فقیرپیش می رود و احتمال از دست دادن جرقه ( misfiring) به صورت یک مشکل جلوه می کند .
این یک نکته علمی اثبات شده است که یک الکترود باریک و نازک ( سوزنی شکل ) قابلیت شعله زایی (ignitibility) را بالا می برد. یک الکترود سوزنی نیکلی، یا ایتریم که شمع های عادی عمدتا” از آنها ساخته می شوند، به سرعت قابلیت خود را از دست می دهند. بنابراین سازندگان شمع خودرو برای ساختن شمعی که بتواند با ساختار سوزنی کار کند . به سمت فلزات گرانبها مانند ایریدیم و پلاتینیوم با قابلیتهای بالا کشیده شدند.
چرا به شمع های سوزنی ، شمع سوزنی گفته می شود؟؟
الکترود مثبت آنها به شکل سوزن نوک تیز است . این خاصیت باعث می شود که جرقه حاصله از شمع بسیار دقیق ، در راستای سیلندر و خیلی قوی تر از یک شمع معمولی باشد. زمانی که جرقه قوی تر باشد شعله حاصله از انفجار بزرگتر و در نتیجه بنزین داخل سیلندر بطور کامل می سوزد. تمامی انرژی آن آزاد می شود. نتیجه این فرآیند کاهش مصرف سوخت ، افزایش شتاب و کاهش صدا و لرزش موتور خودرو می باشد. که مورد آخر نشان دهنده بهتر کارکردن موتور و افزایش عمر قطعات موتور و کاهش استهلاک آن است.
